XML version dated February 14, 2024. © Douglas R. Parks, Indiana University.
20
Mouse Mouths, the Boy
Blessed by the Mice
Alfred Morsette
aniNAhuukaahaanúʾa tišwačeehUxuúkuʾ wiísuʾ sAhaánuʾ. |
nikuwituuxitUhwaáhAt wehnaahta- kuwaʾá anuú haawíNIt hunaanapsíniʾ tihwačeehUxuúkuʾ. |
nawáh – niikohnuxtaáʾAt wehnaraanoótA – wehna- raanukaataʾiišá wituxtaačeéʾA AhnuxtaanoótA. |
číkuʾ kaakiraahunuuwá – NAhnunáhtš – wehnaRAhkatoorúhkUt wiináxtš AhnaraaNIhuúNU AhniinaaWIhkAhunuuwaáWI. |
nawáh neešaánuʾ AhniinoohUhkawaakaroóku noowitiwáčiʾ Axtóh nootiraačitéʾ – tiiháʾ. |
wah – nooNAhiínaʾ toxtaahnaáNAt číkuʾ niinaraahunuuwaáWI sthaʾaaníšuʾ. |
hunaaneeká nikuwitiiraawiiʾót wenaawiRIstaʾaanuuxukú. |
noowitaahtakuwáʾ xuúhuniʾ wehnaRAhkataʾá čitAhaáhniniʾ Ahnaweetuunúʾa. |
nawáh – áxkUx wiiteešútš – witiisAhkáʾa NAhkuwaawanú niiʾAhnaakaawaáWI. |
niraawičeenaáNA na neeteéʾAt niiwenaaxIhtakúwo. |
tiwehnaátA noowituuNAtkóʾ sápat wehnačíkAt iiʾAhnaakaáWI akanaanataáʾuʾ. |
noowitíʾAt tinaaríčI wiiteešútš. |
noowitIhuúkAt a inoowitiíkUx sápat AhnačíkAt. |
na noowitiwaákoʾ tinaaríčI wiiteešútš aa tičé nuú- ʾUt. |
– tičé nuutAxítIt wešiNAhuunáwa. |
noowitiwaákoʾ tinaákUx sápat kaakíʾ. |
atsú – piirátš – wešitikuunáNAt– niiháʾ– niiʾaniwenaahta- kuwáNA. |
nawáh ka naraáwiʾ NAxkukuhnanaʾá piirátš. |
noowitiwaákoʾ tinaaríčI koxtíʾAt. |
– noo- kananiiraačiteéʾU koxtuúta. |
noowitiwaákoʾ tinaákUx sápat nawáh. |
nuunaraaniRAxaáhNA taNAhaataaká – šininaáhNA skarútš – nikutatiniiNAhkákUx piiráʾuʾ. |
nawáh ka naraáwiʾ NAxkukuhnanaʾá. |
noowitiwaákoʾ tinaaríčI koxtíʾAt. |
inoošinikunuhnaawiiʾátA – šiNIhkuutiriičiwátI – taNAhaataaká skarútš. |
nikuwitiRAhkaáRIt kunaáʾuʾ. |
nikuteh- neenunuusuuxaáhuʾ anuú naapakúhtuʾ. |
koxtihwísaʾ inookananikuunaačiteeʾaáNA. |
na tinaaríčI wiiteešútš nooteéʾaʾ. |
nuu witakatáʾ aninawaanaanúhAt. |
xaawaarúxtiʾ noowitinaaniʾít NIhkUhuhwaawáʾA. |
čéstIt wetiihíʾ niinataraapó. |
nawáh– tinaákUx– wiiteešútš– nootiwísAt. |
– noowitiwaákoʾ neešaánuʾ tiNAxtAhnaanoótA tatskáʾ šiNAxkuutiriičiwátI aninaákUx skarútš. |
tatskáʾ aatawa- karaanoótA kunaáʾuʾ tinakaroósI. |
nikunoowituúta noowitUstareečíWAt.– na – inoowi- tiirós saákAx. |
čiitíʾIš wituhnaánuʾ AhnuxkaroósI. |
noowiwituhnaaninikatákux. |
nawáh štoh nootUstareewaápI tinaákUx skarútš. |
noo- tiihUhtaawátAt – na – nuu – nootíʾAt – štoh niiʾAhnoóxa. |
kanawituxtaačeéʾA witiihuuNIsAhkaʾuúkUt niiʾAhneetUhkarúxkUx. |
– a – nuu – nootíʾAt – nii sápAt AhnuxkaákUx. |
nootIhuúkAt na inoo- witiíkUx. |
hawá áxkUx wiítA inoowitiíkUx. |
WIšitíʾa pítkUx wešohnaákUx. |
noowitiwaákoʾ hąąʾ nikutíʾIt. |
haa wah weši- tAxkoosšteéRAt. |
tinaákUx nikutikoohtákuʾU. |
tinaraanoótA kUšineetihnaanáʾA. |
wah wekaakoonaačitee- waahnúxtA – naapaatúh – tinaraáčI – na – niinooʾuuxaWIstaáʾU niiNAxkuWIskáʾA. |
nawáh uunaákUx wiítA náʾU noowiteehuunukaáʾ. |
AhnakatAhkáʾU AhnoowitiihUhtaʾuúkUt. |
skawaahaa- WIhíniʾ noowitoonawé saákAx. |
uunaákUx sapaahnáʾU nikunoowituúta haáwaʾ. |
wah tinaákUx wiiteešútš nooteéʾaʾ. |
nootuutakunaa- wísaʾ niiwehnaahtakuwaʾá. |
na niikoh- niíhiʾ wituxtaanúʾAt. |
na tinaákUx wiiteešútš kaakunuunaa- čiteewaahnúʾ naawiinakuúnuʾ xaataʾuútuʾ wenaačee- waahú. |
wah kanaʾaanuuxaananiwiítIt číkuʾ. |
nookaakištaatAhkáWI aninaraáʾU. |
wah noowituutaawaanuuxítIt oopiínuʾ. |
kanawituuNU- húne wehnuuNAhtawaʾuútu sápat. |
tákuʾ šinehkooh- takúʾU – a – či – wewitaahtaʾút.– noowitaNAhunáhAs. |
nuuwehnuutaawaanú noošikaakeenunusteešítIt. |
na piiráʾuʾ číkuʾ wituxčíkAt – na – noowitiwaákoʾ šuxwakuunoóxAt. |
wewitsux- teésiš noowitiinawiʾiškataríkUt. |
noowituxpAxu- naaníWI piiráʾuʾ. |
witikoótIt wehnakawoo- ruutikú piiráʾuʾ. |
wah áxkUx wiítA kanawitUstaruuwanúx. |
noowituutíštI AhnataRAhčiíšU. |
noowitiwaákoʾ nootatii- WIskaaxiíkuʾ saakAxaakaáwa witiʾaasihnunuuwaáNAx na nooʾaatuNAhuninoosiwá wehnawaakAhú anináʾu wiítA. |
anináʾU wiítA číkuʾ tehnáʾAt. |
noowituutAxawaawihUxítIt. |
wah witiiNIšunaahnatawihUxuúkuʾ. |
noowitohnunaahnátA NAhkuraawičeésU NAhnunáhtš niiNAhkuRAhwó. |
na NAhnunáhtš noowitaahnaahkáʾAt na inoowitiihaahkót weNAhku- toočiíNA. |
wah nakuraatawé sčiríhtš niinooNAh- kuúʾU NAhkUhaahkaátA na witikoótIt. |
nikuwewituutaawaanúʾ tinaákUx wiítA noowituhnunaah- natawihUxítIt. |
wehnuNAhwanú witireewaáta a inoowitiičitaáRIt anináʾU wiítA saakAxaakaáwa wešohnih- néhku. |
noowitiwaákoʾ tinaákUx wiítA AhnuuxaahkaʾaáhNA aa nikutataRAxwéʾ. |
Axtóh nuunaahé tiwenatAhúNAx. |
noowi- tikawátAt anináʾU wiítA. |
kaakAxunaaNUhuniwá niiweNAxuutaawaanú. |
wetaaxaakAsštuuwaʾá tineetuunoótA niiNAsiíNU ačitaánuʾ. |
noowitiwaákoʾ saakAxaakaáwa číkuʾ kaneenuhnaaʾúʾ. |
nikuʾaaxaahWIskáʾA koosiinápAt. |
na – noowititinaahnoósI tinaaríčI – wiítA AhnatinaahnanaáhNA. |
hawá uunaaríčI noowititinaahnoósI. |
wah nooWIšiteépAt weWIšitohnaRAhwánu. |
wah wešineh- kurátA nitsíniʾ – tinaaríčI – wiítA AhnuutAxawaaWIhú noowitiraanawikUxíhAt AhnaanunuhtinaahnoósI kanaaʾaaxitinaaka- wiroosíkA. |
wah nikunoowituhnaaʾúʾ wešineh- kurátA saakAxaakaáwa hawá nikuwituúta. |
atsú– tiweWIšitohnaRAhwánu na – WIšitee- sšoóxAt. |
wah tákuʾ wešikaakihkootíkuʾ. |
tinaaríčI wiítA wešohnihčiRIhnaanuutunáʾU taRAhtšíniʾ noowitireewáʾAt. |
nootikaaʾiíšAt niiʾAhneetúhkUx. |
wehnaátA witikAxaáhuʾ tákuʾ axkuutuniʾá. |
noowitiwaákoʾ weWIšititatuuxunuuwaanáx saakAxaakaáwa. |
nikuwekohnuúʾUt niitinatuútA. |
číkuʾ kaakíʾ číkuʾ šiNIhkuutUhuNAhuunuúʾA tinaákUx saakAxaakaáwa. |
wešinehkutaraʾó a či witaaNAtkoókuʾ. |
wah naawiinakuúnuʾ noowitiRAhwooxítIt wah toxtaapóʾ– naawiinakuúnuʾ. |
wewitinanaahnúʾ – štípiiʾIt – haritšstaakaánuʾ. |
uu nikuwitsuxkáʾA anináʾU wiítA saakAxaakaáwa haritšstaakaánuʾ. |
nuu wehnaraanátA nooWIšitiiteéRIt. |
– nuukuwitaah- nuukatáʾAt. |
aniweneéʾAt saakAxaakaáwa. |
hee Axtóh wetunaahé wešinataakuuteéRIt. |
tsu nootatiwaawanuuxuúkuʾ. |
wekaakAtwánuʾ niiNAxtaakítAt. |
wah tinaroósI šitatohnánaʾ. |
tíʾIt NAxwaaNUxúku číkuʾ. |
kanawiteetaʾiitUxáwiʾ wehnawáʾA. |
WIšitiitawaʾuuníkUt wešohnihnitsukaráʾU. |
witikootAxtAhweeraʾuúkUt. |
nuu weNAhunuúWI noowiteeRAhkaaʾiíšaʾ štoh. |
wah čiraátoʾ itaraapóʾ niiweši- NAsihkootíkA saakAxaakaáwa. |
noowitiRAhwísAt niiʾAhnačiWAhaáhkUx niiʾAhnuuxoókut. |
wehnaaRAhWIsá wešitatuxkoótIt saakAxaakaáwa natakuraahNAhnunuúWI. |
– anuú wenatinaahnaána čeešiisiiteéRIt. |
wewitIhunáhAs.– WIšitihkoótIt saakAxaakaáwa.– wekanawi- tuuNUxtaaNAhuniwá wenuxtaanoswaawíhA. |