XML version dated February 14, 2024. © Douglas R. Parks, Indiana University.

37

The Separation of the

Hidatsas and Crows

Alfred Morsette

wah  tatunaaʾiitíštA  tiNIhkuraataraʾó  wiitatshaánuʾ  na  tuunaraanoótA  tUhkaákaʾ. 

anuú  naapakúhtuʾ  –  tehnuxtaaNIhuúʾU  –  wiitatshaánuʾ  tuuNAhunaanúhAt  hunaahkoohaáhkAt. 
wiitatshaánuʾ  nikutehnuuxunuuwaawikáʾIt  naáNIt. 
nikuteh-  neenunuusuuxunaanaasíštoʾ. 

wah  tuunatskatAhkáʾU  tehnuxtaaNI-  huúNIt  AxkaáʾA  NAhnunáhtš. 
tsu  tuuNAhunaanúhAt  hunaahkoohaáhkAt  naáNIt  kaneeteeNUsuxtaaweewíhuʾ  tanáhaʾ. 
kaneetehnuxunuuwaawikáʾIt. 

niikohnuutunaánuʾ  tihwáčiʾ  –  wiiteešútš  –  weNAhkuRAhčituu-  waahnú  witihwáčiʾ  toxtaakuukatawóʾ  tuuNAhunaanúhAt. 
nootiroohuúʾU  číkuʾ  NAhnunáhtš  číkuʾ naahkUhunuuwá  tanáhaʾ. 

noowitiraanuukatáʾAt  –  tuuNAhunaanúhAt  –  hunaanapsíniʾ. 
wehnaraanátA  nooWIšitiiteéRIt  tanáhaʾ. 
wah  hásI. 
niiNItwaákAhu  tanáhaʾ  nootiRAseewaáhAt  teškúNIt. 
nooWIšitihkoótIt  tanáhaʾ. 
nooWIšitihčiiwaánoʾ  tinaraanoótA  wiitatshaánuʾ. 
noowitiitinaawaʾú  tsástš. 

wah  šuxtaakiíroʾ  tinaákUx  paanaaNIskuúxuʾ. 
wah  nikii-  suúxa. 
škuxtaahteeruúWA. 
nikiišúxkakAt  paanaaNIskuúxuʾ. 

tinaákUx  wiiteešútš  noowitiihuuniríwatAt. 
wah  niikana-  niičituusíšU  nikunoowititaráhAt. 
noowituuniíwit  nii-  ʾAhnuhneéRA  –  AhnačituusíšU  –  nii  naáNIt  nohthaneéRA. 
nihnapsčíšU  noowititaráhAt. 
nuhnaraanoótA  wah  tiweneešiniinaákUx. 
wah  witiišuxtaahnaawaʾú. 
šuxkákAt. 
tsu  tuunaákUx  witikoxtiraáku. 
koxtiraakákAt. 
witiiʾAhnaNAhteeruúWA. 

áxkUx  noowitiwaákoʾ  Axtóh  wetAxkuraáku  niikananuhneéRA. 
–  nootipástš. 
–  kaakičituúsš. 
číkuʾ kaakoh-  thané. 
aniwešiNAxkúxIt  skaná  nikutúhne. 
wah  Axtóh  NAxkuteeNIhuúNU. 

wah  taakunooxiwánuʾ  na  skaná  šaaná  aninaákUx  paanaaNIskuúxuʾ. 
wah  tsu  tinaNAhnaanoótA  tsu  wetAhnapóʾ  skaweéraaʾuʾ  –  nii  tanáhaʾ  –  naRAseewaáhAt. 

na  nikunoowitiRAhkáʾAx  wiitatshaánuʾ. 

tinaraanoótA  witiwaákoʾ  nikunoowetatuútuʾ  kaákaʾ  tsu  NAtkuwaawanú  tuuNAhunaanúhAt  niinuútA  kaákaʾ  aahnooniiʾaáhNA  witinakukaanuNAxwé. 
wah  nikuwetatuútuʾ  kaákaʾ  tiweNAhnapó. 
wah  nikuwitiraa-  čítA  –  nihwačeéhu  tUhkaákaʾ  –  tinaraanoótA  tUhkaákaʾ  tiNAhunaanúhAt  nakuwaáka  tiweNAhunaanúhAt  Montana. 

atsú  tinaraanoótA  wiitatshaánuʾ  nookaakiraáNAt. 
wekutuúʾUt  tiihéʾ  tiNAhunuuwaáWI. 
witiraačítA  paanaaNIskuúxuʾ–  niiʾAhnačituusíšU  skaná  –  wenihtareeNIhú. 

tsu  –  tuunaraanoótA  tUhkaákaʾ  nikuwetihwáhNIš  –  anuú  wehnaraanátA  –  skaweéraaʾuʾ–  kaákaʾ  weneehUhwaáhnu. 

wah  taanikutatuuxItkookUxuúkuʾ  NIhkuraataraʾó. 
wah  tákuʾ naahkuúkUx  nakuhnaaʾiitUxIsšú  aataahwaákAhu  oopiínuʾ  tiweNItkunaaʾiítI.