XML version dated February 14, 2024. © Douglas R. Parks, Indiana University.
51
The White Horse: A Crow War Story
Alfred Morsette
tiraaʾiítUx naaʾiitUxitUhkaákaʾ niiNIštaaʾiiwaatIhú – NAtkotkawookUxúku – NIhkunaaʾiiwaawaátI. |
tUhkaákaʾ AhnuuxunuuwaáWI tuuháʾ skaweéraaʾuʾ na wiiteešútš NIhkuraaWIhkAhunuuwaáWI tinaraanátA wewitiiNAhčiiwaakaroókuʾ NAhnunáhtš. |
noowitiraaNIswátAt a čiišaahnunuuwá haáwaʾ. |
hawá nikuwituúʾUt ninaaničitáWI xaawaarúxtiʾ tinaRAsatataátA witinaná tsástš. |
tinaaríčI wiiteešútš wehnuutačiríkUx xaačiišawatá witiitawéʾ. |
witiRAsaahpiiná xaawaarúxtiʾ. |
čiríkU wituhné xaačiišawatá. |
tinaaríčI wiiteešútš nootiiNIsštoóʾAt. |
toosuuxaaxuuníkUt wehnaWIskáʾA aatataʾuútI apAhníniʾ. |
wewitikatistátAt wehnaraanátA. |
tsu tinaraanátA tUhkaákaʾ nootuhnaanapítaahAt. |
tsu tinaaríčI wiináxtš noowituhni- raanúʾAt – xaačiišawatá – aatootuuníkUt. |
nooWIšitiiNIštaanipákuʾ tUhkaákaʾ. |
xtakuunaahnáʾAx nikuʾaaxUsuuxaáNA. |
kaakitákukuʾ tinaaríčI wiináxtš. |
noowitunaʾiwaahakUxítIt xaačiišawatá. |
witikatariíʾI xaačiišawatá NAhkuunáxI. |
wah wehnaátA niikohniiraawiiʾót noowituutituuneéRIt. |
nuu noowitiitunaáhkUx sanánat. |
nikuwituhnaanuhwiʾúʾ tinaraanátA – niinanaáhNA – tsástš. |
wah uu čiišanuutitUhtaakákUx. |
– noowitiRAhnuúkUt niitineetúhkUx. |
weNAhkuWIskáʾA aatsaaxuuníkUt tinaaríčI xaačiišawatá noowituúNAx. |
noowititawátU wehniinaNAhuukátA ninaaničitáWI tsástš niinanaáhNA niiʾAhnuutitUhtaakákUx. |
nuu witaanáka akAhpaátu ituunuukaríkAt. |
nikunoowitíʾAt wiítA AhnaranaáhNA tsástš a xaačiišawatá nikunoowitistatatáʾAt. |
wehnuhnaačiriikawaáWI wewititskatoosá wehnuhnaaweerikú. |
haa číkuʾ aatootaáNA aatootuuníkUt xaačiišawatá inaaxaríčI. |
– tsu tiNAhunuuwaáWI noowitinaNAhuupooxítIt tsástš niitinaakaáWI akAhpaátu. |
xaawaarúxtiʾ noowitinaaní- ʾit ituunuukaríkAt weNAhunuuwaáWI. |
tinaaríčI wiináxtš nootíʾAt wehnuhteeriiʾaáhNA xaačiišawatá na inoowitiihaaxtaaruxtá siíno. |
noowi- tiwískaʾ šuuxUhuunetkAxítIt. |
AhnačeekaraanoótA noowitičeewaawiritkUxítit wewitohniinawoósA. |
noowitiretkAxítIt čituúʾuʾ. |
tinaaríčI wiináxtš nootíʾAt niiʾAhnaaríčI xaačiiša- watá. |
tiwehnaraawakaahtaʾá xaátš tinaaríčI wiiteešútš – nootuuNAhnáʾAx – xaawaarúxtiʾ wehnakUxuunaWIsítIt niiʾAhnatawatúRA. |
tsu noowituhnoohuunapítaahAt. |
wah hunaanapsíniʾ nikuwitiwískaʾ aataátA. |
wehnaRAhčirikaʾaáNA wehnawakaahtaʾá sanánat xaawaarúxtiʾ šiʾaasiinaakaʾiwaáhAt tsu tinaaríčI wiináxtš wehneečitáWI xaačiišawatá nootuuNAxhíNIt. |
wituutUhuuniikaʾuúkUt niitiʾAhnatawatúRA. |
wah xaawaarúxtiʾ wehniitAhnaanawaʾuuníkUt tinawaaríčI sanánat wiiteešútš noošitiináʾAx. |
WIšitiiteérikuʾ tinačiišawataáNA. |
a niiwehnuutUhwi- ʾuúʾA a čiišaahkaaxIšuúhAt. |
tiwehnuutUhuunapítaahAt – a – štoh nootitaʾiwát xaačiišawatá. |
či wešeeNAhuunukaáʾ xaawaarúxtiʾ. |
anuú AhnawaakatAhkáʾU witikataʾuúkUt weneékUt. |
nakaaxatUhkáWI – witeešuhtawíhAt – AhnaʾaahkawiteéhAt. |
nuu nootíʾAt šohnihwaawani- kUxítIt. |
noowitiiNAhnaačiteeʾá iiʾAhnakaaxIšúhAt. |
tinaákUx wiiteešútš nooteéʾaʾ nuu wenaáʾa wenaáʾa weneehaahtawiitikú. |
a či – nikiišaáNIt – niiʾAhnaraanoótA Ahniš- tíRA. |
hee wetAhnapískaʾ wešitehnaakoótIt. |
Axtóh kananaaxkuutaruhkukú. |
tsu tinaaríčI xaačiišawatá tatinistéʾ. |
xaačiišawatá nikutuhnaanáʾA. |
tinaaríčI– xaawaarúxtiʾ– weneehuunukaaʾá a sitikiihUhkaríštoʾ wenaaxuhtawíʾa. |
wetehnaaweešítIt tsu neehuunukaataʾuúkUt. |
niihuhčitawaátAt niitinaʾaahkáWI. |
nooWIšitinipaána – tinaaríčI – xaačiišawatá. |
nooWIšitih- witáNIt šikanaʾaaxiiteériku. |
wah taanikuwituúta tinaákUx – wiiteešútš – tUhkaákaʾ. |
tUhkaákaʾ – tiraaʾiítUx nuuNUxtaaʾiiwaatihUxukú – kuNAhúx natiniiNIštaákUx. |