XML version dated February 14, 2024. © Douglas R. Parks, Indiana University.

56

The Young Man Who Did

Not Believe in Ghosts

Alfred Morsette

wiináxtš  –  wiiteešUtčipiríhtš  NAhkuwaawanú  –  číkuʾ   kanawitiiraahuuniiweeNIšiíkuʾ. 
číkuʾ niinooNAhkuuxaWIstaáʾU  číkuʾ kanawitiiraahuuniiweeNIšiíkuʾ  neksaánuʾ. 
aa  tAxinaa-  čeéšIt. 
číkuʾ NAhunuuwá  neksaánuʾ. 
wešiNIh-  kukootíkA  wešitihkoótIt. 
tičé nuutaaníštA  neksaánuʾ  niʾaáNA. 
kanawitiiraawiteériwoʾ  tinaákUx  wiiteešútš. 
skaná  noowitiíkUx. 

noowitiwaákoʾ  koxtiraawiíNAt. 
číkuʾ naahtAhkukoótIt  NAhnunáhtš  na  AxkaáʾA  tiiháʾ  nuxtaaNIhuuníčI  aninuutunaanoóčI. 
tsu  tinaákUx  wiiteešútš  nootíʾAt. 
witiičítA  xaawaarúxtiʾ. 
pítkUx  WIšitUsiRAxá  xaawaarúxtiʾ  wešohniitIhtakUhunanuhkoóčI. 

nuu  niikohniíhiʾ  skaweéraaʾuʾ  aniiNAhunaanoótA  noowitiraahunáx. 
nuuwituhnunané. 
taanikiitúxkUx. 
wititsá  AhnawaraawaáWI  haáwaʾ. 
uu  noowituhkaatAhaáne. 

noowiteekánoʾ  akAhčiríʾIš. 
šitiitakanehkU-  xuúkuʾ  akAhpaátuh. 
noowiteekánoʾ. 
xaawaarúxtiʾ  noowitiraanaaxtaweéRIt. 
noowiwitikaanunookUxítIt  wehnakahIhníkA  wehneesátkA  taakáxtš. 

wewitikatistatateétIt. 
tsu  –  wehnaákUx  –  AhnawaawáʾA  takohnáʾU  noowiteehuúkaʾ. 
nooWIšitikaxčištaahíš. 
noo-  wituutuuNAsáwa. 
čiíšuʾ  –  Ahnoowitíʾ. 
na  –  AhnawítAt. 
číkuʾ niikohnóʾ  witiwítAt. 

noowitiniitIškUxuunaawaanuuxítIt. 
noowitiwaákoʾ  aniiNAx-  waawáʾA  tatskáʾ  číkuʾ axkiíhA  číkuʾ aatAhaakawáʾAs  IšUhuúniniʾ  tinaákUx  neeksaánuʾ  wehnihnaaʾiitawíhA. 

noowitiwaákoʾ  tinaákUx  wiiteešútš  kanaahniraawitee-  ruuwanú  na nooNAxkuuwanú. 
a  číkuʾ witikaakAxaahkaanuNAxweekáʾIt  áriišIt  niitinatuútA. 
nooʾaatiiWIskáʾA  tákuʾ axkuraakaanu-  naawoóhu. 
aniišuuxaWIsítIt. 

tinaákUx  neeksaánuʾ  kunoowiteewiísaʾ  niiʾAh-  naákUx  AhniinaNAxtíwo. 

noowitiwaákoʾ  tinaákUx  wiiteešútš  kanaahniraawiteeriwó  kaakatinihnaatéʾ. 
šuxwaákoʾ  škuuxUhuunaWIsitíNIt. 
nootiraa-  wiiNUhuuniriwátAt  –  weWIšitohnuutuuníkUt  –  neeksaánuʾ. 

uu  neksaánuʾ  wititaRAhčíš  weWIšitohnaruuwanú. 
weNAhkiihaahtawiítIt  –  tinaákUx  wiiteešútš  –  noowituutuučita-  wiiruútIt  neksaánuʾ. 
na  saxtš  weNAhkukatistatatoorúhkUt  tinaákUx  –  wiiteešútš  –  kunooWIšitiituučitawiiruútIt. 
neksaánuʾ  noowititaRAhtšá. 

tiwešitohnaruuwanú  taRAhtšíniʾ  witeewíRAt. 
noowi-  tUtkaaxuuníkUt. 
–  noowititaarúxtAt. 
–  wititaaruxtaaWIsítIt. 
iwehnataaruxtátA  –  iiháʾ–  noowiteehunaahnátA. 
noowitiihunaah-  koohaásAt. 
nooNAxkukuutaWAhníkUx  wačéh  uuNAsáʾUx. 

wehnakaaʾiišá  tiwaawaaNIšítIt. 
witAheésaʾ  noowitIhaakawáʾAs. 
xaawaarúxtiʾ  tuuxUhuunačiikaahíNIt. 
neeteeraawiíNAt. 
nikunoowituúta. 

xaawaarúxtiʾ  wehnuutaaksiRAxátA  iiʾAhnačísA  wehnaačiikaahiNIšátA  inoowiteewiisákUx  WIšitooNAsuuxuuníkUt  neksaánuʾ. 
noowitiraawiíNAt. 
noowitiRIšaNAhkUxíhAt. 
wah  wetAxuúta  niiNAxuutaánu. 
kanaaNAxiWIskáʾ  šiʾaxkooNAxtaawoóhu. 

wačéh  neksaánuʾ  anuukuwitanuutUhuNAsaapiraáʾAt. 
tIhunaahkaʾuúkUt. 

noowitíʾAt. 
noowiteečiikaahíNIt  xaawaarúxtiʾ. 
noo-  witíʾAt  niiʾAhnaanunuunakaáWI. 
witIhaxtáWI  xaawaarúxtiʾ  AhnaanunuhneéRA. 
noowitiičitawiítIt  xaawaarúxtiʾ  AhnaanunuhneéRA. 
witiraawiíNAt. 

wehnaapaawanikú  AxkaáʾA  číkuʾ kanawitíʾ  nakukootíkA. 
uu  noowiteekaaʾiíšaʾ. 
číkuʾ kanawitiikoótIt. 

hawá  –  witAheéšaʾ  –  štoh. 
tiwehnaraaʾIhwó  číkuʾ   kanawitíʾ  nakukootíkA. 
NAhkuuxaWIswaníkA  nuu  kanawi-  tiikoótIt. 
NAhnunáhtš  nuu  wekuwituutUhuúnuʾ. 

noowiteesščikAxaánuʾ  tinaákUx  wiiteešútš. 
wewitikaákUx. 
hee  tičé tAxuúʾUt. 
noo číkuʾ kaneeneškuunaačiteewaahnuuxuúkuʾ  nataakukawooruutikú  NAhnunáhtš  AxkaáʾA  tanáhaʾ. 
tičé   tAxuúʾUt  číkuʾ wekananiiraáʾU  číkuʾ NItkukootíkA. 

AhnoowitiRAhwísAt  wiiteešútš. 
wituhnaánuʾ  taWIšaapiswaáNA. 
noowitiitawéʾ  wiítA  AhweWIšitiraaníhtš. 

wah  čiíRA. 
tičé weNAxuutaáwa. 

witiwaákoʾ  –  aráh  wetikuunaačiteeʾá. 
–  uu  kaaku-  neešawíhAx  AxkaáʾA  natsú  číkuʾ kaneeníʾ  NAtkukootíkA  hawá  NAhnunáhtš  –  na  tanáhaʾ. 
uu  –  tiraaNIhuúNIt. 
číkuʾ kaakíʾ NItkukootíkA  niinooNAtkUsuuxaWIsaáNA. 

natsú  niinoonatihWIsá  taanikutuutAxítIt  neksaánuʾ  tikukUxkaawiraaníkUx  wenikuunaNAxtíwo  natuxwaawáʾA  na  neešiineeteépAt. 
neetUhuunaahkoohaásAt. 
niiháʾ  tIhunaahnátA. 
nikutIhaahkAxá. 

noowitiraáNAt. 

noowitiwaákoʾ  tinaaríčI  wiítA  šohnaraaNIhtíšU  aráh  či  weNAxiiraaniwáNIt. 
aniNAhaahkáxA  wiítA  taa-  nikutatuxtaakitúhUx. 
wetiraačeéʾA. 
tiiNIštaaxíhuʾ  na  neeniíkot. 
taaneešiineetikaáWI. 
a  –  či  –  taaniku-  niíhiʾ  niitináxkUx  wenoonaNAxtiwó  číkuʾ aatAhaakawáʾAs. 
wačéh  tiiNIštaaxíhuʾ  na  –  neeniihunáhAs. 
nikukohnaraačítA  –  aNAsuxtAsáʾUx. 
nikutuhnaanáʾA  číkuʾ noowekananaaxikootíkA. 

wah  parúNIt  nuxtoočinaanuúna. 
noowitinaaNAhuuwísAt. 
nooWIšitihkaanúnoʾ  tinaákUx  neksaánuʾ. 
WIšitii-  taNAxkúx  wešinihnanáʾU  wešiniisaakatawíhA. 

nawáh  witAheésaʾ. 
wah  čiíRA. 
tiče wenuu-  táxtA. 
wah  toxtaapóʾ  niiʾaNAxtaaʾIhwó  NAxwaákA  tiraaNIhuúʾU  AxkaáʾA. 

noowitiraáNAt. 
cikú  kanawituhnaaninoosičiraʾá  AxkaáʾA. 
kanawitiiraačeéʾA  wešohniinapaníku. 
noowitihkawoó-  tIt. 
uu  wehneenanaáhu  wewitikaá-  niškUx  AhnihtaakAxkaroóku. 

tinaákUx  wiiteešútš  AhnuuNUxtaačiteeʾaanú  číkuʾ nakukootíkA  noowitiwaákoʾ  wah  wetAxtaahuuniiníšIt. 
neksaánuʾ  kaakAxuxtaakawiteeriwóʾ. 
wah  wetAxuhneésiš  niinuhnaaʾuúʾA. 
tinaákUx  neksaánuʾ  nawaaRUxtiíʾU  wetox-  tiWAhteekootíštA  niinuhnaaʾuúʾA  weNAhunáhAs. 

nikukohnaraačítA  wetatiraahuuniiníšIt. 
či  nikunuúʾUt. 
–  či  niraawáhNIš. 
–  neksaánuʾ  či  naratkawoókuʾ. 
nawáh  wetAhnaahuuniiníšIt. 
wah  tiíNI  tiweNAtwaawaNUxtáNIt  koxtiraawiteeruuwaawanúʾ. 
koxtiraawakaraanawaawanúʾ  awaaháxuʾ  číkuʾ NIhkutkaapaatštíRA. 

wah  nikunoowituúta  tinaákUx  wiiteešútš. 
weši-  NItkaapaatštíRA  –  awikaruúxuʾ  wehnuutapakaraanawaawanú  –  na  niiNAhkuWIskáʾA  nikunoowituúʾUt. 

nawáh  taanikunootiraaʾiitúxAt.