XML version dated February 14, 2024. © Douglas R. Parks, Indiana University.
72
The Foolish Young Man
Given the Sweat Lodge
Lillian Brave
| nuukuwiteetuunúʾaʾ – tsu – NAhkUhunuuwaáWI – na – witiisAh- kaʾá wiiteešútš. |
| kanawituhnaanuunawíʾIt wiiteešútš – tsu – NAhkiisAhkaʾaáhNA NAhkiisAhkawaawanú wiiteešútš. |
| na tákuʾ wituuteéRIt suxtipiiraninoósiʾ noowitikoótIt. |
| – hawá kuNAhúx nikunoowituutaánuʾ noowitikoótIt haáwaʾ. |
| natsú wiítA tiwititčiríkUx. |
| tiíNI – Ahnaaʾá – wehnaahuusawiraaʾá wiiteešúts wehnaahuusawiraaʾá NAhkiisAh- koókUt – nuu – niiʾAhnaʾítIt a noowitiihatUhká- kUx – kunahUxtinoósiʾ. |
| kunahUxpiiraninoósiʾ– witiihatUh- kákUx. |
| wehnuuteéRIt wiiteešútš – noowitiwaákoʾ čą́ą́ – čukú NAxwóʾ čukú NAxUhuutUhuuwiʾúʾ. |
| tatuxwískaʾ aateesAhkaʾiišátA niiʾanineetúhkUx. |
| wekaakíʾ NItkiisAhkoókUt. |
| noowitiwaákoʾ – wah WIštéh.– koxteéRAt. |
| na noowituutuuníkUt na štAhčituúnuʾ noowituutuuníkUt. |
| noo – weNAhkoótA – weNAhkooweétA noowiti- kúx. |
| wehnuutaánu tiwekuwitiiʾót nakiisAhkoókUt. |
| noowitiwaákoʾ nawáh tiiháʾ nooNUxtaateéhAt. |
| na noowitikúx wiiteešútš. |
| siíno kooxteereesAhkaʾiíšAt. |
| Axtóh siíno aahtAstaRAhčíš. |
| tiwehneeriwátAt tiwehnaʾuuneéRIt čiišaahnunačeéʾIs wiítA. |
| – či wiítA šaahnunačeéʾIs. |
| – čiríkU noowitanuuna- wataahkákUx – kuniítuʾ. |
| kuniítuʾ – noowitohkákUx. |
| wehnuuteéRIt noowitirinuʾá. |
| čą́ą́ či nóʾ tinaaríčI čikohnáʾU. |
| noowitiwaákoʾ kuNAhúx nawáh wetatooxiiranítkuʾ. |
| – anuú tatUtčiriiNAsákUx nataakutčiriikawaáWI nataakuutuhčiriikawaáWI. |
| niinooNAxkuuxaWIsátA tsu tatotčiríkUx. |
| a noowitirinuʾá wiiteešútš. |
| koxteeraaʾú – na – činiNIskaniNAh- kaawíʾuʾ.– na činiNIsísuʾ na tikaniNAhkaáWI.– na nooteerani- takároʾ kanítš. |
| na nootiirikaáʾAt tákuʾ niiNAhkuunaaxIhú. |
| tákuʾ niiNAhkuunaaxIhú na nootiirikaáʾAt. |
| na tinaáxA hiíkuʾ na nikutohnáʾA nakuwaapinú. |
| aašuuxaWIskakawaákAt tíštIt – tuúʾUt paátuʾ – nakutskaruuWAt- waáhAt. |
| táWIt niku- witUsuuxaáwa weNAhkutaRAhtšwaáhNA. |
| noowitiwaákoʾ wiiteešútš a či tiihéʾ kananaaxíʾI. |
| tsu tatUtčiriNAsákUx áskAt nataakutčiriikawaáWI nataakuutuhčiriikawaáWI. |
| a či NAxwaaRUxtíʾ haáwaʾ. |
| a či nikunuú- ʾUt či NAxwaaRUxtíʾ. |
| na noowitiwaákoʾ kunahUxtinoósiʾ kaakíʾ. |
| – kaakatíʾ tiihéʾ hunaaníniʾ. |
| – tatíʾ skaRAhkatAhaáhniniʾ. |
| – nikutatohnaa- čiriikáwa. |
| – niinooNAxkuu- tUhuunaawaanú tsu tatotčiríkUx. |
| a či nikiišaáʾA piirawaaRUxtiíʾuʾ neešaánuʾ tinačitákUx Ahnaahaáʾu. |
| na noowitiwaákoʾ wetataraaʾú. |
| wah – tiwehnuutaánu wiiteešútš – tiwehneehnanikaáwo činiNIsískAt wah táWIt nikuwitUsuúxa. |
| noowitehkakawaákAt wenakurikaátA. |
| nooWIšitihkáWAt činiNIsískAt a noowitiičitúʾ štoh. |
| a – či – nawaaRUxtíʾ – Axtóh. |
| na – tiíNI – táku nikakawaákAt na naraatawé nookananiitšičiíta. |
| na noowitiwaákoʾ nawáh wešitAxkukuuninuʾá. |
| na kuka- neeneetiíʾI tinaáxA. |
| skaRAhkatAhaáhniniʾ taáʾ. |
| wekaakAxunaahnaaheéRIt tsu – wetikuʾiiranítkuʾ. |
| wetikuʾiiranítkuʾ – niku- ʾaaxuútA. |
| a nooNAhiínaʾ weti- kutkawiʾoohtawíhuʾ – axwaaRUxtiíʾU wenikuroóhA – činiNIsísuʾ. |
| činiNIskaniNAhkaawíʾuʾ nataraaNAhnuupó neenikuwitunaáhe. |
| nikunoowituúta noowititaawátAt. |
| noowitiwaákoʾ tAtwískaʾ aaxiniinaaʾiitáWI WIhtíkUx naakuRAhwaʾá nakuhneésš niiwenatuutaaníštA. |
| noowitiwaákoʾ nawáh atíʾAx atíʾAx wešitooninuʾá. |
| niikohnuúʾUt – wešitooninuʾá. |
| wekaakihwískaʾ – tAxíʾ waaRUxtiíʾuʾ.– wešiineekuuninuʾá.– wah tiweneešiniisá hiíkuʾ. |
| noowitiwaawaapIstAhkawiiruútIt. |
| noowitiwaákoʾ– wah noowetuhnaánuʾ. |
| – štoh wetaátu waaRUxtiíʾuʾ. |
| noowitiʾaáku štoh hiíkuʾ. |
| a čiišaahwaaRUxtíʾ hiíkuʾ. |
| a čiišaáʾA waawaapIsúxuʾ natakakaaxíku natakakaaxíku atipaawaarúxtiʾ. |
| anuú štoh nikunoowituutuuníkUt. |
| atsú wačéh wewitiisAhkaʾá wešiniininuʾaáNA tinaraačitáWI kana- neesškáxA. |
| nikuwitiraačítA šohniininuʾaá- NA wačéh kanaahnuhnaawiʾuúʾA. |