XML version dated February 14, 2024. © Douglas R. Parks, Indiana University.
92.
Bear's Teeth, the Man
Given Horse Medicine
Ella P. Waters
ačitaánuʾ sáhniš – wiítA – wituxtaáNAt tUhkaakákAt. |
anuú noowitiRAsáʾAt waahíniʾ číkuʾ niikohna- waákUx. |
witiroohuNIhuúʾU AhnuxtsčitákUx. |
na – noowiteeRAsawiraáʾ – čituúʾuʾ. |
na – wiítA – áxkUx noowitIhunáhAs. |
kanawituhneesiíšuʾ niiʾAhnuxtsaátA. |
tiwenawanú tiwenawanú wehnahnaNAxwé hUhtiísuʾ noowiteehawaátaʾ xaawaarúxtiʾ. |
xaakaatít noowiteehawaátaʾ. |
noowitiwaákoʾ xaawaarúxtiʾ šitohnuníkUx. |
šitaRAxwéʾ atsú koxtohnaaʾiitáWI niinakoótA nuu nakutawiraátA. |
niiháʾI – nikunootihnaaʾiitáWI – xaakunaáʾuʾ niinakuutaáNA xaawaarútiʾ NIhkunaawihUxítIt nakuNAhuunuúʾA na xaakunaáʾuʾ nakuraanoóku. |
hawá nakutsUhihkAxaahú nikunoowitihnaaʾiitáWI wenaa- kutsUhiiná kananakuhnaanaawiʾuúʾA nakutsUhiNIhuúNU. |
hawá noowitihnaaʾiitáWI – niinakuutaáNA – číkuʾ oopiínuʾ tuuku- nakoótA. |
noowitiwaákoʾ xaawaarúxtiʾ wah škaaʾiišátA nuu tiisunaaniitáWI. |
noowitiwaákoʾ iiháʾI thaátAt. |
neešaanírut natsú na tirá. |
nikutitáweʾ xaakunaáʾuʾ píNUx. |
wenikunoowitihnaaʾiitáWI nuu wehnawanú. |
noowitiwaákoʾ – wah toosuuxiRAxtawiraáʾAt. |
– wah hawá xaawaarúxtiʾ neešiRAxwéʾ niitinatuutuúʾA IškaaʾiišátA xaakaatít číkuʾ kananakuučiišáwatAhtakUx nuunakuú- ʾU xaakaatít. |
na naaʾiitúxuʾ tihnaaʾiitáWI haáwaʾ. |
noowitihnaaʾiitáWI xaawaarúxtiʾ niinakoótA nakutawiraátA. |
noowiteetawiraáʾ na inooWI- šitihnuníkUx siíno. |
tiwehnaRAhkaaʾiišá tiiháʾI sAhkAhaáhniniʾ noowitíʾAt wiítA niiʾAhniisuxtaaʾiitawíhA xaawaarúxtiʾ tiišá píNUx. |
nuu weNAhatUhkaátA na inoowitiišá píNUx pakúhtuʾ piNUxpakúhtuʾ. |
noowitiírut píNUx natsú wetih- naaʾiitáWI – niinakuutaáNA – nakuraáhNA xaakunaáʾuʾ naku- taʾiíNA xehtakhuúnuʾ. |
natsú tinuxwanú kuNAhúx kutuuxAxaáʾA watoohíʾA. |
– watoohíʾA – kutuuxAxaáʾA. |
– kuuNUxaánuʾ – hawá kunuuxAxaáʾA. |
nuusuuxaawaanuuxukú tsuxtsUhihkAxaawaáhuʾ. |
na nikutuúʾUt xaakunaáʾuʾ. |
sápat wenihkuraaNAhkaroóku ničiíšuʾ nooWIšititkáxaʾ – wah NUsuuxá. |
noowituxčiiRAxkataatút xaawaarúxtiʾ niinuuthú NAhkuwaawaapIsú. |
nuu noowiti- katáʾAt – niiʾAhnawaákUx. |
– kaaka- tuhnaaʾiitUxsiíšuʾ. |
noowituhnanaʾuúhAt niiwenaakaáWI niiwenaakunuunaakaanuúNU xaakunaáʾuʾ. |
siinó kanawi- tiiWIswóʾ na wewitatsUhiinawísaʾ. |
hawá noowitihnaaʾiitáWI phiináNIt AhnoonakoótA. |
witiwaákoʾ xaawaarúxtiʾ nikukooxuú- ʾUt inoošiihUhkatariíNU kooxeetsUhiínaʾ awitaRAsíniʾ. |
atsú phiináNIt šuxweereetíkuʾ. |
nikukooxuúʾUt hawá atíštIt kooxeetsUhiínaʾ. |
sinó tinúxkUx wiítA tatsuuxeéRIt niiʾAhnii- suxkaapaatštíRA xaawaarúxtiʾ. |