XML version dated February 14, 2024. © Douglas R. Parks, Indiana University.
112
Mice Mouths, the Boy
Given Power by the Mice
Dan Howling Wolf
niinatoxtaakítAt – niiʾAhnačísA – witatoxtaahnaanukaátA niikohniíhiʾ niiʾahnačiisoótA tswaarúxtiʾ. |
tsu wiináxtš – witiwanúʾ tákuʾ kananaakunúhkUx – čituúʾuʾ wenakunaanunáhAs. |
tsu nikuwituutaánuʾ číkuʾ nooNAhkuraaWIhkaʾaáhNA skaná nooNAhkuraawihkaʾaáhNA. |
číkuʾ niikohniíhiʾ číkuʾ tehnuúxAt. |
tehnuxtaačeéʾIs niiwenaátA nuu niiwenawanú. |
nooteekaaʾiíšaʾ niiʾAhneetúhkUx. |
wehnaaWI- sá anoo tákuʾ kanawitiíkUx. |
noowitiihuNAhpaníNIt čituúʾuʾ wehnaaNIhtakuúwo. |
wenawanú wenuhnaaweerikú niiʾAhnuuxakaawaáWI ahnoowituxwakaraníWIs sápat tuuháʾ – kaatAhaáhniniʾ – waraákAt AhnačíkAt. |
wewitiraačeéʾA Ahnoowiteéʾaʾ sápat. |
noowitiwaákoʾ sápat netčíkAt piiráʾuʾ wešiti- kuunáNAt tiihéʾ nuuxítAt. |
karuúxuʾ nikuta- tiniNAhkákUx piiráʾuʾ. |
na weneh- takuúwo nikutiraačítA tiNItčíkAt. |
na niiwekoh- natuutaaníštA naakuranaʾá – Ištóh – piiráʾuʾ. |
na noowitiwaákoʾ tinaaríčI wiináxtš čą́ą́ nuu koxtíʾAt. |
tiiháʾ Ištóh koxtinaniwísAt. |
nikunootuúta – wiináxtš – nootíʾAt. |
nuu wenaátA nuu wenaátA wah niiháʾ tiwaákUx taNAhaataakAhčiwihnáhUx. |
na noo nikuwitíʾIt wah niiʾAhnuuxítAt. |
wah kaakihneesiíšuʾ -- kaakatuhneesiíšuʾ niikohnáʾIt tinaroóšI karuúxuʾ -- tsu wewitihnaaʾiitáWI sápat na nikutíʾIt na nikuneešaáNAt. |
nikunootuúta wiináxtš wenaraaNAxwé noowitIhunáx AhnaranaáhNA karuúxuʾ. |
nootuhnaʾít aa tatiínaʾ aaxuNAsareečiwátI tinaroóšI karuúxuʾ. |
nikunootuúta nootiraanawaraáNIt na inoowitiiRAhkákUx saakAxIhániʾ. |
wah tinaroósI nikutatihnaánaʾ. |
noowitiwaákoʾ wiítA ka noonuhnaánuʾ. |
tinaroósI nikutatihnaá- naʾ. |
– nootiroosít – na – nootíʾAt – štoh. |
nuu – wehnaátA niiʾAhnuuxítAt – nootiwísAt. |
wewitiíkUx na inoowiteéʾaʾ sápat. |
aa wetAxkoosšteéRAt weNAxkuhnánaʾa piiráʾuʾ. |
na – nuukunoowiteéʾaʾ – áxkUx wiítA. |
nuukunoowitiwiítIt tuuháʾ. |
WIšitiitiikawiriwiítIt wehnaákUx. |
wah tsu – wešitaatAsšteehuúʾU – niiwešiNAxkunuutaáNA. |
wah nikukooxuúʾUt wah číkuʾ wekaakoonaačiteewaahnúxtA číkuʾ niiNAxkuWIskáʾA. |
– hawá číkuʾ niiNAxkuutaánu číkuʾ kanaaxiraačitéʾ – naawiinakuúnuʾ NAxkoótA číkuʾ xaawaarúxtiʾ NAxkutawaʾuutú. |
noowitiwaákoʾ wiináxtš nawáh. |
tuunaákUx – tuuháʾ kUxIhaáhniniʾ – noowiteehuunukaáʾ saákAx. |
taanoowituhtaʾuúkUt saruuxíniʾ. |
hawá tuunaákUx noowiteehuunukaáʾ. |
noowitiwaákoʾ – wah wetaátAt. |
– wešitAxkoosšteéRAt naáNIt. |
wah tsu čeésiʾ taanikuwešitataraaʾú. |
na nikunootuúta wiináxtš – nootíʾAt. |
– noo- witiwísAt niiʾAhnaraanoótA. |
číkuʾ weNAhkoótA naawiinakuúnuʾ – sananát – weNAhkohnanaa- hunoóku nooWIšiteeninuuNIhuúʾU. |
číkú nookanawitaaninuunáʾ NAhkutaʾuutú xaawaarúxtiʾ NAhkutawaʾuutú. |
weNAhkutawaʾuútI noowitikaništiwísAt. |
číkuʾ niikooNAhkuúʾU číkuʾ niikooNAhkuutaánu hawá ahnoo- witiraaniwísAt sápat noowituNAhtawaʾuutUxítIt na – niinehkunusteéʾU – číkuʾ kanawitaaninuunaačitéʾ na nooWIšitiítI. |
uu šikanawiteeninustéʾ wenuutaawaanú. |
noošohnihnaaʾiitáWI číkú neehuuNIsakaátA kooxee- raačiwátAt. |
aniwenuutaawaanú nikunootuutAxítIt. |
noo- witiraačiwátAt niiʾaNUsuúxA. |
štoh noowitunaačiteewaahnuuxítIt niiNAhkuWIskáʾA. |
na niiháʾ číkuʾ niikohnuutAxítIt. |
wah – nooNAhiínaʾ – aniwenaraátA – na – nooWIšitee- niNUxtoosítIt noowehnuutaawaanú. |
a piiráʾuʾ číkuʾ weNAhkučíkAt saakAxaakaáwa wekohnaáʾ. |
noowitiraaWIhnuúkAt noowitikoótIt. |
nooWIšititkároʾ ničiíšuʾ. |
nikukananitkáʾa saákAx niciíšuʾ. |
aniwenuutaawaanú noowitiwaaRUxtIhčíwatAt haáwaʾ. |
na nooWIšitihnánoʾ aniwenaraanátA. |
nikunoowitIsá nooWIšitinaánu ničiíšuʾ. |
wehneečinaanuúNU – wenakaanuunawitariisaáNA – saakAxaakaawá nikunootuúta – nootuNAhkatakUxiinihUxítIt. |
– štoh wekuwituhnaáʾuʾ šohninaáNUhu. |
hUhtiísuʾ noowituNAh- katakUxí. |
nikunootuutAxítIt – nooWIšitihkoótIt. |