XML version dated February 14, 2024. © Douglas R. Parks, Indiana University.

154

Bounding Head and

the Four Young Women

Esther Perkins

suúnaaxuʾ  witiraanúʾAt. 
kuwiteešaáʾA  áxkUx  steš-  taáka  steštAhkáta  –  na  –  steškápahAt. 
na  NAhatUhkáWI  kuwiteešaáʾA  skaawítA. 

wehnaraanoótA  naraatawé  tiwehnaawiRIstaʾaánu  tákuʾ  noowitiiriwátAt. 
wewitiitiiwísAt  NAhkuraakaanunáʾU. 
noowitiiriwátAt  steštaáka. 

tiwehnaaWIsítIt  inoowitiiʾookaaxá  anii-  páhAt. 
–  noowitiírut. 
–  noowitiraanitaʾiíʾIt  wehnaroo-  hunuukátA. 

noowituunukáWAt. 
noowitičiraahánoʾ  wenihwaawáʾA. 
skaawítA  kanawitiwískaʾ  aatakúxIt. 

na  –  štoh  –  noowitikatiisiʾá  –  a  –  tiweNAheešá  na  inoowitiiʾookaaxá  aniipáhAt  tanáhaʾ. 
hawá  witiroohunuúkAt  steštAhkáta. 
noowituunukáWAt  tsu  skaawítA  kanawitiiʾá. 

hawá  steškápahAt  nikuwewituúta  haáwaʾ. 

wah  noowitiwaákoʾ  skaawítA  nawáh  wetAxuhnaahnaa-  wiíʾAt. 

noowitihwáčiʾ  tičé náraʾ. 

nohniwaákoʾ  wetaaWIsAhíštA. 
witiišuxtaaka-  wireéhAs. 
wetohnaakeeRIšWIsAhíštA  wiítA. 

wewituutAxtaanúʾAt. 
tičé natuhnaakaaníštA. 

witiwaákoʾ  skaawítA  –  witiišuuNUxtaakará. 
–  skúnaʾ  niiširaaNAhkaawaáWI  pAxčiisiísuʾ. 

nikunoowitiisá. 

na  tiwehnakatiisiʾaáNA  noowitIhunaniiWAhnaáwaahuʾ  wehnaaWIsá. 
noowitiriiWAhnaawaáhuʾ  oowátkAt. 

noowitiwáčiʾ  tičé noʾ. 

noowitiwaákoʾ  skaawítA  tatohnaahnaaʾiitawíhuʾ. 
nikutíʾ. 
wetAxuhnaahnaawiíʾAt. 
nikutiraačítA  kaakatuhnaaʾiíwoʾ. 
kaneeneetuhnaawiíʾAt. 

wewitiraačeéʾA  noowitiwaákoʾ  steštaáka  škuusuxteekaríkUt. 

noowitiwaákoʾ  steštaáka  kaneeneetuutaaníštA. 

tuuneéša  steštAhkáta. 

noowitiwaákoʾ  steštAhkáta  škuusuxteekaríkUt. 

kukanawituunáwiʾ. 

noowitikUxiriwátAt. 
–  na  noowitiwaákoʾ  skaawítA  –  we-  tataraahNAhkaawaawíštA. 
wetatoonaahnuu-  waaxíštA. 

noowitiraáNAt  iiʾAhnuxkawáʾIt. 
áwit  Ahnuxka-  wáʾIt  noowitiwaʾuuneéRIt. 
noowitUtkUxuhtaakáhAt. 
weNUtkUxuhtaakáhAt  noowitikUxhuununáhAs  hunaaníniʾ. 

wah–  wehnaaWIsá  anináʾU  –  šikanawitiisuxteekaríkUt  áwit. 
wehnaaWIsá  noowitiwaakuuneéRIt. 
wi-  tiwaakookaaʾaaNIšítIt. 
škuusuxteekaríkUt. 
nuuneéša  steštAhkáta  tatohnaaʾiitawíhuʾ  škuusuxtee-  karíkUt. 

noowitiwaákoʾ  tuuneéša  steškápahAt. 

noowitiwaákoʾ  steškápahAt  nuuneéša  steštaáka. 

noowitiriiWAhnaawaáhuʾ. 
nitsíniʾ  witíʾAt. 
noowitunee-  kawikataʾuúkUt. 

pAxčiísiisuʾ  witihwaaWIhtiíkuʾ. 
tákuʾ kanawituxkaá-  kUx. 

noowitiihUhkataʾuúkUt. 
noowitireekaríkUt. 
nuu-  kuwitipAxúkUt  čeehaanuukaríkAt. 

wehnapáxkUx  noowiteehuunukaáʾ  iiʾAhnakUxaáhkUx. 
witiihUhčitaʾuúkUt. 
wehnapAxčitaʾaáhNA  tákuʾ kanawitiišá. 

noowitiwískaʾ  pAxukúkuʾ  nuu  weteeNAxčitaʾií-  šAt  steštAhkáta  niinanuhkUxaáNU. 

štoh  noowiteehuunukaáʾ. 
noowitipAxčitaʾiíšAt  niiʾAhnanuhkUxaáNU  steštAhkáta. 
čituúʾuʾ  noowituúta  na  tákuʾ nookanawitiišá. 
číkuʾ kanawitiiraahunaáxuʾ. 

noowitikaawiítIt  wehnapáxkUx. 
noo-  witiihaahtawiítIt. 
noowitiraaNAxweesítIt. 

tičé nuúʾUt  tiNAxihwaaWIhtikú. 
tákuʾ kaneeneešiišá. 
tákuʾ kaneeneešikaákUx. 

noowiteeranuuWAtwaahUxítIt  kUxaahníniʾ. 
Ahnoowiti-  raanunuuwaanáx  –  pAxčiisiísuʾ  –  wehnišwaaWIhtikú. 

wehnuutáxkUx  AhnoowitooNAxwá  saʾúhtuʾ  iiʾAhnaroswaáWI.–  noowituutuhtaakáhAt. 
–  uu  kuwitiiʾuxwát. 
noowituutuhtaakáhAt  na  witii-  hUhkaáʾAt  noo  suúnaaxuʾ  niiwehnaraanátA  niiwehnaraanátA. 

na  –  noowitiwaákoʾ  –  skaawítA  nawáh  wetatakuhnaahni-  raánaʾ. 
wetatuhneesiíšuʾ  wetatakuhnaahniraánaʾ. 

nuu  witiRAhkawátAt  –  niikohniíhiʾ  –  hunaaníniʾ. 
a  noowitiRAhkawátAt. 

nuu  wehnaraanátA  –  tákuʾ  –  noowitičirikaskáWI  na  noowitiwaákoʾ  nuu  weneénaʾ. 

wewitakunaaWIsíštA. 

noowitiwaákoʾ  steštaáka  wah  toxtaapaʾuuneéRIt. 

witiwaʾuuneéRIt. 
–  noowitiškaáʾAt. 
–  noowiti-  káWAt  piísus. 
noowiteewáNIt. 
tiwehnaawaníkA  čirikU  –  piísus  –  noowitiskáʾIt  –  wehnawaáWI  –  wehnaa-  kaawaʾá  piísus. 
číkuʾ nuukuwitiiraakateéhAt. 
číkuʾ nuu-  kuwitiiraáʾAt. 

noo  wah  toxtaapóʾ. 

noowitiraáNAt. 

na  tuunaaʾá  noowiteehuuwaátaʾ. 
wehneehuuwaáta  štoh  nooNAhiínaʾ  –  huunískAt  –  naʾuxwaáWI  noowitiʾuxtAhkataté. 
wehnaʾuxtAhkatateéNA  wehneeʾátA  noowitipAxúkUt  niiʾAhnawaáWI  piísus. 

noowitikatataswanuuxítIt. 
wehnawanú  wehna-  wanú  noowititariiwaátAt. 
wewituutáxkUx  na  štoh  noowitíʾAt. 

anuú  –  wehnaátA  suúnaaxuʾ  –  wehnakUxUhuuwiraá-  tA  noowitiiwaákoʾ  wetaáʾ. 

wewititakunaaWIsúxtA  –  štoh  –  na  noowitiiwaákoʾ  steštAhkáta  wah  toxtaapaʾuuneéRIt. 

witiwaʾuuneéRIt. 
na  –  noowitikáWAt  šíštš  –  a  noowiteewáNIt. 
–  noowiteekaawaáʾ. 
–  číkuʾ nuukuwitiiraaka-  teéhAt. 
číkuʾ nuukuwitiiraáʾAt. 

noowiteehuunukaáʾ  štoh. 
noowitiʾuxtsakaáhAt. 
wehnaʾuxtsakaáhAt  noowitiitawiínit. 

wehnaʾuxtanooʾaáhnu  –  niiʾaNUsuuxaáNA  –  áwit  wititariiwátAt. 
–  wititariiwátAt. 
–  wewituutáxkUx  wehnaawiʾeečiwatakú  na  štoh  noowitíʾAt. 

wewiteehuuwaataáhuʾ. 
witeepAxuuwaátaʾ  weNAhkoótA. 

niikohniiraawiiʾót  noowitiwaákoʾ  neečiwíNA  wetaáʾ. 
wetehnaatariiwaátaʾ. 

noowitiwaákoʾ  steškápahAt  wah  toxtaapaʾuuneéRIt. 

na  –  noowitikáWAt  –  nanookaʾaateeríkUx  witinakoo-  teerikú. 
–  noowiteewáNIt. 
–  wehnaawaníkA  čiríkU  tstoóxuʾ  uu  číkuʾ nuukuwititskateéhAt.–  číkuʾ nuukuwitiiraáʾAt. 
na  noowitiraáNAt. 

nuu  wehnaraanátA  wehnaaʾá  nootuutuxtsawiítIt  uúxuʾ  wehnuutuxtsawiítIt. 
noowitiRAhčipeétIt. 
noowitita-  wiínit. 

wehnačiinanooʾaáhnu  tstoóxuʾ  witIhuukaata-  wiítIt. 
–  noowitiwískaʾ  –  witiitoxpAxtaawaahíšIt. 

weNAhuukaatákUx  witipAxtaawaahíšIt  na  štoh  noowiteehuuwaátaʾ. 

nuu  wehnuutaakAhniraanátA  noowitiwáčiʾ  wah  wetaáʾ. 

skaawítA  noowitiihuuniráxAt. 
wetAxuhnaahnaawiíʾAt. 
wetaáʾ. 

wewitiitakunaaWIsúxtA. 
áxkUx  nuukuwitaah-  niráxAt  na  šuúhuniʾ  na  šuúhuniʾ  noowititihnaa-  náwe. 

tiwehniiNAhčirikaskawíhA  steštaáka  nikuwitIhiRAxá. 
weNAhaakaareétIt  –  nikuwitihkanéʾIs  –  steštaáka. 

noowituhkUxuuniíWIs  táWIt  wehnaraanátA. 

wah  niikohniiraawiiʾót  –  wehniitakunaaWIsátA  –  štoh  nikuwitihkanéʾIs  steštAhkáta. 

anuuwehnaraanátA  –  štoh  –  wah  pítkUx  wešituuniíWIs. 

noowitiitunaawísAt  steškápahAt. 
na  witiihuuniráxAt  skaawítA. 
tiwehnakaskawíhA  nuukuwitehnatUhkáʾ  inaániʾ. 
tiwehnakaskawíhA  noowitihkanéʾIs  steš-  kápahAt  haáwaʾ. 

wehnareeWAtwaáhNA  inoowitiíʾAt  wiítA. 
noowitaá-  NAt  wiítA. 
číkuʾ tehnuxtaaWIhkaʾá  wiítA. 

na  witiwaákoʾ  sáhniš  tikuhniraánaʾ. 
tikuh-  niraánaʾ. 
witawakuutaʾaáhuʾ. 

wiítA  noowituutáwi  wehnitčiríkUx. 

noowitiwísAt  na  noowitiwaákoʾ  tičé nuúʾUt. 

noowitiwaákoʾ  sáhniš  tikuhniraánaʾ. 
suuxeéRIt. 
nuu  weneénaʾ. 
wetiinakanéʾIs  táWIt. 

noowitiwaákoʾ  wiítA  wah  šíšaʾ. 

na  nooWIšitíWA. 
aahkawíkAt  witiihíʾ. 
noo-  witikaNIhnoóʾa. 
noowitiriwiísAt  kanítš. 
nooWIšitI-  huúpA. 
noowitireekáWI  kanítš  štoh. 

wewituutáxkUx  suúnaaxuʾ. 
kananeewíʾAt. 

wehnareeWAtwaáhNA  –  nooWIšituuteéRIt  –  xaátš. 
nooWIšitiiʾookatákUx  xaátš  pítkUx. 
iiʾAh-  nareekáWI  áxkUx  witiíkUx  na  uunakatAhkáʾU  áxkUx  witiíkUx. 

wiítA  noowitiwiítIt. 

tsu  wehnaawiʾeečiwátAt  –  suúnatš  –  Ahnoowitétkoʾ  wehnaaWIsá  witipAxunaniiwaakúkUt  wehnaʾookaaʾaáhNA. 

noowitiwaákoʾ  suúnatš  wah  wetawísaʾ. 
wetawísaʾ. 
nikutíʾ  aninaʾookaaʾaáhNA. 

noowiteewakaraanúʾaʾ  šuxteekaríkUt. 
šiišuxkaaráʾ. 
wetuuníWIs. 
šiišuxkaaráʾ. 

wewituutáxkUx. 
wewitiinawiʾooxíNIt. 

noowitiwaákoʾ  wiítA  tineešá  neesítš. 
nuunaákUx  šuxkawaásAt 

noowitiiriwátAt  suúnaaxuʾ  na  noowitiirút  neesítš. 
noowitikawaásAt  nuunaákUx  xaátš. 

noowitiwaákoʾ  tinaáxA  neesítš  šuxkawaásAt  uunaákUx. 

noowitikawaásAt. 

áxkUx  witíʾ  kuúNUx. 
nohniʾá. 
áxkUx  witiʾá  WAxtás. 
weWIšituutáxkUx. 

noowitiwaákoʾ  wiítA  wah  šuxkatáhAt. 
šuxkatáhAt. 
koxtiihuunaWIsitíNIt. 

wah  wetAtwiísAt. 
wetAtwiísAt. 

noowitireekaríkUt  wiítA. 
čiríkU  tišinúxkUx  nooWIšitiraawiiNUhuunaWIsiruútIt  WAxtás  na  kuúNUx. 
noowitireekáWI. 

wewitiraačeéʾA–  nooWIšiteeʾookaaʾišwáʾ  –  aNIšináʾU. 
WAxtás  na  kuúNUx  –  nooWIšitiwískaʾ  –  šiʾaa-  tAhuupáNA. 
–  noowitireekaríkUt  wiítA. 
–  nooWIšitee-  huupáʾ. 

wešooNAhuupaʾá  weWIšituutáxkUx. 
noošohnuutIš-  taʾiwaahakUxítIt. 
tiwehnareekaríkUt  noowitiiʾuxtós  NIhúxuʾ  uúxuʾ. 
tišinaákUx  weWIšitipAxkanéʾIs. 

nuu  wešohnakaákUx  noowiteewiʾeečiwátAt  anináʾU  suúnaaxuʾ. 
noowitunaaʾít  niiʾAhnaraačitáWI  wehnihnaawiiʾátA  –  anuuháʾI  –  wešohnihkanuuwaáhAs  niiʾaNUsuuxAhnanuuWIswanú. 
–  witiwaákoʾ  –  nootatiní-  hIt  –  číkuʾ kaakatuuNUxá. 
–  na  neetUsuuxAh-  naaʾiitawíhuʾ  kanaNIhkuroswaakaroóku. 

číkuʾ  pítkUx  kooNUsuuxé. 
noowitiwaákoʾ  wah  tuxkaaʾiíšAt. 

noowitiwaákoʾ  –  wiítA  wah  –  tišinaákUx  šuxtaáWAt  áxkUx. 
koxteeʾú  áxkUx  šiNAxkukaaʾišwáNA. 

noowititaáWAt  –  WAxtás. 
–  noowitiinú  neesítš. 
–  wah  suúnaaxuʾ  noowitikaaʾiíšAt. 
–  na  štoh  noowitikaaʾiíšAt. 

nuu  wehnaátA  noowitiikaníškUx  wáh. 

noowituhnaʾít  škuusuxkoótIt. 

noowitikawaásAt  na  noowitiʾá  WAxtás. 
noowitiraawiíNAt. 
noowitipAxkoohaásAt  niiʾAhnaRItkutáWI. 
noowitikoótIt. 
noowiteetaaRUxtáʾ  suúnaaxuʾ  iiʾAh-  naákUx. 
suúnaaxuʾ  noowitičiiwaánoʾ. 
noowitii-  sAtkUxítIt  čeekAhíniʾ. 

tuunaákUx  nikuwitiʾá  niiʾAhnuuNUxiíWIs. 

nikuwituutAxítIt.